پلاتین چیست
پلاتین چیست
یکی از عنصرهای شیمیایی و از فلزات است. عدد اتمی این عنصر ۷۸ و نشانه اختصاری آن Pt است. پلاتین از گروه فلزات واسطه به رنگ سفید-خاکستری، متراکم، رسانا و شکلپذیر است و از باارزشترین فلزات گرانبها محسوب میشود. نام این فلز برگرفته از واژه اسپانیایی پلاتینا به معنی «نقره کوچک» است.
پلاتین کمترین واکنشپذیری در بین تمامی فلزات را دارد و همچنین مقاومت بسیار بالایی نسبت به خوردگی دارد و حتی در محیطهای بسیار داغ نیز این ویژگی را حفظ میکند. بیشتر کاربردهای پلاتین به دلیل این ویژگیها و خاصیت کاتالیزوری بالای آن است. بیشترین استفاده پلاتین در ساخت مبدلهای کاتالیست و جواهرات است. ابزارهای مخصوص آزمایشگاهی، اتصالهای الکتریکی و الکترودها، تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی، دستگاههای مقاوم در برابر خوردگی و زنگزدگی، تجهیزات حرارتسنج برای کورههای الکتریکی، پوشش موشکها، و سوخت موتور جت از دیگر موارد استفاده این فلز است.
پلاتین از نادرترین عناصر در پوسته زمین است و غلظت آن فقط ۵ در میلیارد است. پلاتین به صورت آزاد در طبیعت وجود دارد و معمولاً همراه دیگر فلزهای خانواده پلاتین یعنی پالادیم، روتنیم، رودیم، ایریدیم و اسمیم دیده میشود. همگی این ۶ عنصر ویژگیهایی شبیه به هم دارند و عناصری بسیار نادر هستند.
تاریخچه
نخستین مورد شناختهشده از کاربرد پلاتین در تاریخ بشر به بومیان قاره آمریکا در کشور اکوادور کنونی برمیگردد که این فلز را از شنهای رودخانه به دست آورده و از آلیاژ پلاتین و طلا برای ساخت زینتآلات استفاده میکردند. ژولیوس سزار اسکالیگر مردمشناس ایتالیایی در سال ۱۵۵۷ نخستین اروپایی بود که وجود این فلز را گزارش کرد. وی آن را فلزی توصیف کرده بود؛ «که نه آتش و نه هیچ ابزار اسپانیایی قادر به ذوب کردن آن نیست». این توصیف اشاره به دمای بالای ذوب این فلز دارد. نقطه ذوب پلاتین ۱۷۶۸ درجه سانتیگراد و نقطه جوش آن در ۳۸۲۵ درجه است