نقره کوبی در آذربایجان شرقی

نقره کوبی در آذربایجان شرقی

نقره کوبی هنری است که از هزاران سال قبل در ایران و به ویژه خطه آذربایجان رایج بوده است و امروزه هم به عنوان سوغات و هنر سنتی ارزشمند منطقه در دسترس علاقمندان می باشد.نقره کوبی از دیرباز به عنوان شاخه‌ای ‌از هنر قلمزنی در زمره هنرهای دستی ‌رایج تبریز بوده و آن چنان که از سفرنامه «کلاویخو» بر می‌آید، این هنر صنعت در ۶۵۰ سال پیش در این خطه، در نهایت کمال خود بوده است.

بر اساس منابع تاریخی هر چند هنر نقره کوبی در تبریز از زمان‌ های دور وجود داشته اما در زمان سلجوقیان و مغول به اوج هنری خود رسیده است.هنرمندان نقره کوب تبریز در این دو دوره با تزیین و مرصع کاری ظروف و زینت‌ آلات و آرایش آن ها به شیوه خاص نقره کوبی و با اشکال مختلف، این هنر را به اوج زیبایی و کمال رسانده‌اند.هنر نقره کوبی مکتب تبریز در سال‌ های فرمانروایی صفویان نیز در این شهر به رشد و بالندگی خود ادامه داده و تا اواخر قاجاریه نیز رونق داشته اشت و پی از این دوره با اضافه شدن آلیاژهای دیگر، امکان دسترسی مردم عادی نیز به این تولیدات هنری بیش از پیش فراهم گردید.

تلفیق این هنر با دیگر هنرها از جمله هنرهای چوبی، موجب رونق گرفتن نقره کوبی به عنوان هنری زیبا و منحصر به فرد در تبریز گردید که با وجود سن و سال کمترش نسبت به هنر نقره سازی، از محبوبیت زیادی برخوردار است.نقره کوبی و کنده کاری روی نقره به عنوان دو هنر منحصر به فرد شهر تبریز، از سوی سازمان یونسکو نیز مهر اصالت آثار و تولیدات صنایع دستی را دریافت نموده اند.نقره کوبی در آذربایجان شرقی عمدتا بر روی تسبیح انجام می شود. نوع جنس این تسبیح ها از نوعی هسته میوه (آویگادو) است که در زبان عامیانه به آن کشکول گفته می شود و از آفریقا وارد می شود. نقره بکار رفته نیز کاملا خالص می باشد که با انجام سوراخکاری، نقره های مورد نظر جایگذاری شده و سپس پرداخت زده می شوند. علاوه بر هسته میوه آویگادو، از چوب یسر، عناب، آبنوس و صندلوس در ساخت تسبیح استفاده می شود.

همچنین نقره کوبی علاوه بر تسبیح بر روی اشیاء دیگری همچون تابلوهای تزیینی، عصا، پیپ، پایه فندک، استکان، زیرسیگاری، چوب سیگار و … نیز انجام می گیرد.