مراحل تولید زیلو
مراحل تولید زیلو
یک مواد اولیه نخ پنبه که به عنوان ماده اولیه زیلوست، در گذشته به کمک چرخهای نخ ریسی در محل تولید میشده، پنبه را بعد از ریسیدن به کلاف تبدیل و برای تار و پود زیلو بکار میبرند. این نخ در اصطلاح محلی هری شلیط یا نخ رسمی نام دارد، زیلویی که با نخ رسمی بافته میشددارای استحکام بالایی بود و ظرافت آن به کیفیت مرحلهٔ نخ ریسی و دقت در بافت بستگی داشت.
دو رنگ زیلو بر خلاف سایر فرشهای تولید شده در ایران از تنوع رنگ کمی برخوردار است، رنگهای بکار رفته در زیلو مانند سایر مواد آن در منطقه تهیه میشده. ماده اولیهٔ رنگها عموماً روناس برای رنگهای قرمز، نیل برای رنگهای طیف آبی و پوست گردو برای رنگهای طیف قهوهای بودهاست. این رنگها که منشأ گیاهی داشتند ثابت بوده و در مقابل شستشو و نور خورشید مقاومت بسیاری دارند.سه چله کشی (چله دوانی) چله کشی زیلو مانند قالی و گلیم انجام میشود اما تعداد چلههای زیلو در واحد سطح به دو برابر تعداد چلههای گلیم میرسد. تفاوت زیلو و گلیم تنها در افزایش تعداد چلههای آن نیست، بلکه اولاً زیلو دارای نقشی است که این نقش از طریق پودهای رنگین در آن بافته میشود، دوماًزیلو دورو بافته میشود و هر روی آن میتواند نقشی جداگانه داشته باشد.
مراحل بافت فنی زیلو
در بافت زیلو برای در هم تنیدن تار و پود از فن کلی و کمونه بهره میگیرند، تقسیم شلیط به اجزای مختلف و سپس گرت بندی آن برای تحقق چنین امری است ولی تا رسیدن به مرحلهٔ بافت دو کار دیگر باید انجام شود:
- یک انتخاب شلیط
- دو پود کشی
- سه نقش پردازی و ترتیب بافت
نخهای مورد استفاده در زیلو
یک وجال که تونه را واریز میکند، نظم میبخشد و به ترتیب میچیند.
دو زهی سر کاری نازک بوده چون ضربهای نمیبیند.
سه زهی گرت ساده که محکم تر و ضخیمتر است.
دستهبندی زیلوها از نظر کاربرد و رنگ
یک زیلوهایی که با رنگ آبی و سفید بافته میشود و مخصوص مساجد و اماکن متبرکه است.
دو زیلوهای جوهری که با رنگ آبی و گلی بافته میشود و برای مصارف خانگی کاربرد داشته و ارزان قیمت بوده.
سه زیلوهای نفتال که با رنگ سبز و گلی بافته میشود و مرغوبترین نوع زیلوست.
شهر زیلوی جهانی
پس از تأیید رؤسای قارهها و بعد از رأیگیری نهایی شورای جهانی صنایع دستی مستقر در کشور انگلستان، ثبت جهانی این هنر تأیید شد زیلوی میبد با نظر مثبت شورای جهانی صنایع دستی و با تأیید روسای قارهها به ثبت جهانی رسید.
راه اندازی نخستین کارگاه زیلو در میبد
آقای سعید اشتری در سال ۸۶ توانست اولین کارگاه آموزش و تولید زیلو را راه اندازی نماید. کارگاه در تاریخ ۱۳/۲/۸۶ پس از سالها تلاش و کوشش رسماً افتتاح شد. هدف از تأسیس کارگاه زیلو نگاره حفظ و احیای هنر صنعت زیلو میباشد لذا در راستای این هدف کارهای بزرگی صورت گرفت از جمله کمک و ارائه اطلاعات لازم به ریاست وقت جهاد دانشگاهی مهندس میبدی برای راه اندازی خانه زیلو که خدارا شکر راه اندازی و در زمینه آموزش فعالیت دارد. زیلو نگاره میبد اولین کارگاه آموزش و تولید زیلو در جهان میباشد که در سال ۱۳۸۶رسما کار خود را آغاز و در این مدت توانسته فعالیتهای ذیر را انجام رهد ۱= آموزش بیش از ۲۰۰ نفر کارآموز ۲= تهیه استاندار زیلو با همکاری فنی حرفهای کشور و میبد ۳= انتقال زیلو از قشر برادران به خواهران ۴= تهیه نقشه بافت زیلو برای اولین بار ۵= کاربری جدید به زیلو مثل روکش صندلی ماشین، تابلو زیلو و… جهت آشنایی بیشتر با این این کارگاه زیلوبافی و فعالیتهای آن میتوانید به سایت این کارگاه یا کانال تلگرامی زیلو نگاره میبد مراجعه فرمایید که در گوگل میتوانید کلمات کارگاه زیلو نگاره میبد را جستجو فرمایید.