فلز گران‌بها یا فلز قیمتی

فلز گران‌بها یا فلز قیمتی

عنصر شیمیایی فلزیِ نادری است که ارزش اقتصادی بالایی دارد. از دید شیمیایی، فلزات گران‌بها کمتر از دیگر عناصر واکنش‌پذیر هستند، جلای بیشتری دارند، نرم‌تر یا شکل‌پذیرتر (مفتول‌شدنی‌تر) هستند، و دمای ذوب بالاتری نسبت به دیگر فلزات دارند.از دید تاریخی، فلزات گران‌بها به‌عنوان ارز مهم بوده‌اند، ولی امروزه بیشتر به‌عنوان سرمایه یا اجناس صنعتی دیده می‌شوند. طلا، نقره، پلاتین، پالادیوم و رودیم هر یک دارای کد ارزیِ ایزو ۴۲۱۷ می‌باشند.

۱۰ فلز با ارزش دنیا را بشناسید

۱ – رودیم – Rhodium

رودیم را می توان گران ترین فلز جهان دانست. در سال ۲۰۰۹ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۴۶۵۱۶ دلار بوده است. این فلز به خاطر خاصیت بازتابندگی نور در صنایعی همچون چراغ سازی، ساخت آینه و جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این فلز در صنایع خودروسازی هم استفاده می شود.

۲ – پلاتین – Platinum

خانم ها این فلز را بسیار دوست دارند، حتی از طلای زرد هم بیشتر. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۳۸۲۹۰ دلار بوده است.پلاتین را بیشتر از آفریقای جنوبی، روسیه و کانادا بدست می آورند. از ویژگی های این فلز می توان به ضدخورندگی، چگالی بالا و انعطاف پذیری آن اشاره کرد.همانطور که می دانید از این فلز بیشتر در صنایع جواهرسازی استفاده می شود. همچنین از این فلز در صنایع دندان پزشکی، ساخت تسلیحات و هوانوردی هم استفاده می شود.

۳ – طلا – Gold

طلا بخاطر دوام و انعطاف پذیری که دارد، یکی از محبوب ترین و دوست داشتنی ترین فلزهای روی زمین است. در سال ۲۰۱۰ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۴۰۲۹۰ دلار بوده است.طلا بیشتر از آفریقای جنوبی، آمریکا، استرالیا و چین می آید.به جز مصارف زینتی، طلا مصارف صنعتی هم دارد. رسانایی این فلز باعث شده تا از آن در صنایع الکترونیکی استفاده کرد. همچنین بخاطر بازتابندگی که دارد، از طلا برای ساخت سپر بازتابنده استفاده می شود.

۴ – روتنیم – Ruthenium

در سال ۱۸۴۴ «کارل کارلویچ کلاوس» دانشمند روسی روتنیم را کشف کرد. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۱۳۵۴۸ دلار برای هر کیلوگرم بوده است. از این فلز برای افزایش استحکام جواهرات و مقاومت بیشتر استفاده می شود. همچنین این فلز در ساخت لوازم الکترونیکی هم کاربرد دارد.

۵ – ایریدیم – Iridium

ایریدیم همانند اسمیم یکی از چگالترین عناصر روی زمین است که توسط اسمیتسون تنت کشف شد. این فلز بیشترین مقاومت را در برابر خوردندگی دارد. می توان گفت آب، هوا و حتی اسید هیچ تاثیری بر این ماده ندارد.این عنصر بیشتر از آفریقای جنوبی می آید و در صنایع ساعت سازی، خودروسازی، الکترونیک، قطب نماسازی و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. در سال ۲۰۰۹ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۱۳۵۴۸ دلار بوده است.

۶ – اسمیم – Osmium

اسمیم یکی از چگالترین عناصر روی زمین است. این فلز آبی – نقره ای توسط اسمیتسون تنت Smithson Tennant در سال ۱۸۰۳ کشف شد.از این فلز برای سخت کردن آلیاژهای پلاتین استفاده می شود. این فلز بخاطر ساطع کردن اکسیدهای سمی که می تواند به چشم و پوست آسیب برساند، خطرناک خواهد بود. این فلز بیشتر در روسیه، شمال و جنوب آمریکا استخراج می شود. قیمت هر کیلوگرم از این فلز در سال ۲۰۱۰ برابر با ۱۲۷۰۰ دلار بوده است.

۷ – پالادیم – Palladium

در سال ۱۸۰۳، «ویلیم هاید ولاستون» راهی برای جداسازی پالادیم از سنگ معدن پلاتیم اطراف آن پیدا کرد. این فلز خاکستری به خاطر کمیابی، انعطاف پذیری، ثبات در دماهای بالا و توان جذب بالای هیدروژن در دمای اتاق، باارزش است. بد نیست بدانید نام پالادیم از نام یکی از الهه های یونانی با نام پالاس – Pallas گرفته شده است.ویژگی های با ارزش باعث شده تا این فلز با تقاضای بالایی در صنایع خودروسازی، جواهر سازی و تولیدات الکترونیکی مورد استفاده قرار بگیرد. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۸۴۸۳ دلار بوده است. بیش از نیمی از پالادیم جهان را روسیه تولید می کند. از دیگر تولید کنندگان این فلز می توان به آفریقای جنوبی، آمریکا و کانادا اشاره کرد.

۸ – رنیوم – Rhenium

رنیوم نقره ای رنگ یکی از چگالترین فلزات دنیاست که سومین نقطه جوش بالا در بین فلزات دیگر را دارد. این فلز بعد از کشف در سال ۱۹۲۵، به خاطر نقطه جوش بالا در موتورهای توربینی با دمای بالا مورد استفاده قرار گرفت. از دیگر استفاده های این فلز در ترموکوپل ها و مواد تماس الکترونیکی می توان اشاره کرد.شیلی، قزاقستان و آمریکا بزرگترین تولید کننده این فلز در دنیا هستند. در سال ۲۰۱۰ قیمت هر کیلوگرم از رنیوم برابر با ۴۵۴۸ دلار بوده است.

۹ – نقره – Silver

نقره یکی از با ارزش ترین فلزهای روی زمین است. این فلز سفید رنگ در خالص ترین حالت خود، دارای بالاترین حد رسانایی گرمایی و الکتریکی خواهد بود.نقره در صنایع زیادی استفاده می شود: از جواهرسازی و ضرب مسکوکات گرفته تا ساخت مدارهای الکتریکی و وسائل دندان پزشکی. اما در اینجا می خواهم موارد استفاده این فلز را در جاهایی اعلام کنم که مطمئناً باعث شگفتی شما خواهد شد: نقره می تواند برای جلوگیری از رشد باکتری ها در پوشش تلفن های همراه استفاده شود، می توان از نقره برای کنترل بوی ناخوشایند کفش و لباس ها استفاده کرد و یا از آن در چوب ها برای جلوگیری از خورده شدن استفاده کرد.

در سال ۲۰۰۹ پرو، چین، مکزیک و شیلی بزرگترین تولیدکننده های نقره در جهان بوده اند. در این سال قیمت هر کیلوگرم نقره برابر با ۴۳۲ دلار برای هر کیلوگرم بوده که بعد از آن در سال های بعد رشد زیادی کرده است.

۱۰ – ایندیوم – Indium

ایندیم یک فلز کمیاب است که از فرآیند سنگ معدن آهن، مس و سرب با روی بدست می آید. ایندیم در بالاترین میزان خلوص خود سفید رنگ است و ظاهری براق و انعطاف پذیر دارد. اولین بار از این فلز در جنگ جهانی دوم برای پوشش بلبرینگ موتورهای هواپیماها استفاده می شد. از ایندیم برای ساخت آینه های ضد خوردگی، نیمه رساناها، آلیاژها و هدایت الکتریکی در دستگاه هایی با پنل مسطح استفاده می شود.در سال ۲۰۰۹ میانگین قیمت این فلز با ارزش برابر با ۵۰۰ دلار برای هر کیلوگرم بوده است. بزرگترین تولید کننده این فلز چین، کره جنوبی و ژاپن است.با افزایش قیمت ایندیم در سال های اخیر، بازیافت و احیا دوباره این فلز طرفداران بیشتری به خود جلب کرده است.