صنایع پتروشیمی چیست؟

صنایع پتروشیمی چیست؟

واژه‌ پتروشیمی از دو کلمه “پترول ” و “شیمی ” ترکیب شده و مفهوم لغوی آن مواد شیمیایی حاصله از نفت است . ایـن واژه برای اولین بـار در ۱۹۴۲ ؛ توسط عده ای از سازندگان مواد شیمیایی ؛ برای تبلیغات به کار برده شد.

ه طور کلی مواد پتروشیمی ؛ آن گروه از محصولات شیمیایی می باشند که از طریق تغییر شکل پیدا کردن یا فعل و انفعالات پارت ی از هیدروکربور های نفت یا گاز طبیعی با بقیه مواد ساخته می شوند.

محصولات پتروشیمی دارای مسائل استعمال عمومی و صنعتی زیاد از قبیل پارچه ( نایلون ؛ دارکرون ؛ پشم و پنبه مصنوعی ) لوازم الکتریکـی؛ کودهای شیمیایی؛ حلال ها؛ مواد پاک کننده و غیره است.

محصولات پتروشیمی صنایع پتروشیمی را می توان به سه دسته معین تقسیم کرد:

۱- محصولات بنیادی مثل اتیلن؛ پروپیلن؛ گوگرد؛ بنزین؛ آمونیاک و غیره . ایـن محصولات پایه و اساس محصولات زیاد دیگـر پتروشیمی را تشکیل می دهد.
۲- محصولات میانی که از محصولات بنیادی تولید شده و مواد اولیه کارخانه های تولید کننده محصولات نهایی را تشکیل می دهند . مثل پلی کلروروینیل (پی وی سی )؛ ملامین و…
۳- محصولات نهایی که برای ساختن لوازم و وسائل مورد استفاده صنایع و عموم مردم به کار می روند؛ مثل الیاف مصنوعی؛ اشیای پلاستیکـی؛ لاستیک؛ کود های شیمیایی و غیره .

مسائل استعمال و ارزش جهان ی محصولات پتروشیمی امروزه زندگـی بدون محصولات پتروشیمی بسیار مساله است .در ایـن پارت مسائل استعمال بعضی محصولات پتروشیمی را به طور خلاصه بیان خواهیم کرد.کودهای شیمیایی علت بسیاری اثر گذار ی در ازدیاد محصولات کشاورزی جهان می باشند و بدون استفاده آنها به یقین می توان گفت که جمعیت جهان ی دچار مضیقه ی شدید غذایی خواهد شد در بعضی کشو رها در اثر کشت و زرع عرض سـال های زیاد ؛ مواد غذایی زمین تحلیل رفته و چنانچه زمین با کودهای مناسب تغذیه نشود . برداشت محصول بسیار کم است . امروزه پایه و اساس کود شیمیایی را ” ازته و آمونئیاک ” تشکیل می دهند.

پلاستیک ها در بیشتر احتیاجات عمومی و صنعتی سهم مهمی دارند و رکن بنیادی زندگـی امروزی را ز تشکیل می دهند هر یک از پلاستیک ها دارای معین اتی هست که ممکن است با معین ات پلاستیک دیگـر کاملا تفاوت داشته باشد.

امروزه پارت اعظم یک قایق را پلی استرهای مسطح تشکیل می دهد. در هر ماشین بیش از ۱۴ کیلوگرم و در هواپیما های مافوق صوت؛ بیش از ۲/۵ تن پلیمر های مصنوعی استفاده خواهد شد . پلاستیک ها در تسخیر فضا سهم اثر گذار ی داشته اند . بدون پلاستیک؛ ساخته لباس فضائی نسبتا غیر ممکن بود. پلاستیک ها چنین در ساخته لوازم ساختمانی ؛ کف پوش ؛ کیسه و بسته بندی؛ حتما ت الکتریکـی و عایق بندی ؛ بطری؛ لوازم طبی ؛ جراحی و غیره به کار می روند.

لاستیک : یکـی دیگـر از محصولات پتروشیمی ؛ لاستیک هست که به میزان زیادی در ساخته تایر وسایل نقلیه به کار می رود ولی مسائل استعمال زیاد دیگـر ی از قبیل استفاده در ساخته لوله ؛ پوشش کابل ؛ تسمه نقاله و غیره دارد.

الیاف های مصنوعی به علت دارا بودن فوائد فیزیکـی و شیمیایی متفاوت ؛ مسائل استعمال گوناگون دارند.

برای مثال نایلون سـال نها در ساخته جوراب به کار میرفت و بعد در جهت ساخته پوشاک ؛ پرده ؛ پارچه های گوناگون و غیره ؛ مورد استفاده قرار گرفت . الیاف پلی استر که به نام های داکرون و تریلن نامیده می شوند حتی از الیاف طبیعی و مصنوعی دیگـر قدرت زیادتری دارند استفاده ایـن نوع الیاف به علت داشتن فوائد گوناگون مثل چروک نشدن سریع زیاد شده است.

الیاف پلی استر به میزان زیادی در ساخته پارچه؛ پرده؛ فرش؛ تسمه های نقاله ؛ طناب و غیره مورد استفاده قرار می گیرد . مواد پاک کننده به میزان زیادی چه در صنعت و چه در مصارف خانگی جایگزین صابون شده است.

ایـن مواد نه تنها جهت شست و شو به کار می روند ؛ بلکه ویژگی میکروب کشی می باشند . علاوه بر آن چه گفته شد ؛ مواد پتروشیمی مسائل استعمال زیاد دیگـر ی دارند. مواد سمی مثل حشره کش ها ؛ حلال ها؛ منفجره ؛ مواد ضد انفجار ؛ مواد رنگی ؛ چسب های نواری؛ چسب مایع؛ بر چسب های کاغذی و صنعتی؛ انواع رنگهای ساختمانی.

اسیدهای گوناگون برای آب کاری فلزات ؛ آب کاری پلاستیک ها ؛ چربی زدایی ؛ پاک کننده ها و اسیدهای مورد استفاده در آزمایشگاه ها ؛ گاز کلر برای تصفیه ی آب آشامیدنی ؛ گاز کربنیک برای نوشابه سازی و آتش نشانی ؛ گوگرد و دوده های صنعتی برای لاستیک سازی ؛ انواع تینر ؛ استن و مواد سوختن و بسیاری فرآورده های دیگـر ؛ همه از محصولات صنعت پتروشیمی می باشند . فرآورده های نفتی بعد از تهیه فرآورده های حاصله از نفت ‚گام پیچیده بعدی روش رساندن آنها به خریداران خواهد بود

برای انتخاب راه حمل فراورده ها عوامل متعددی را بایستی در نظـر گرفت که عبـار تند از : نرخ هزینه حمل‚ میزان فرآورده ها و مسافت بین مراکز توزیع و استفاده کنندگان . مصارف عمده فرآورده های نفتی عبـار آزمایش از حمل و نقل ‚تامین گرما و روشنایی و ایجاد برق.

ولی اما نفت یک ماده چند خاصیتی است: روغن موتور ‚موم‚ وسائل جلاکاری ‚اکثر داروها و وسائل آرایش همه مواد خام خود از نفت می گیرند.صنعت پتروشیمی فرآورده های بیشماری به ما می دهد که برای صنایع و زندگـی روزمره ما ارزش بسیار دارد.

فراورده های نفتی اکثرا به صورت عمده از پالایشگاه خارج می شوند گر چه بعضی از آنها قبلا در قوطی یا بشکه بسته بندی شده و آماده تحویل به استفاده کننده می باشند .مشتریان عمده ‚مثل کارخانه های برق یا کارخانه های شیمیایی بعضی وقتها سفارشات خود را به وسیله لوله ‚کامیون ‚راه آهن یا کشتی مستقیما از پالایشگاه دریافت می دارند

مشتریان کوچکتر عموما احتیاجات خود را از مراکز و انبـار های توزیع که ((پایانه)) یا((انبـار )) نامیده می شوند دریافت می دارند. فراورده ها به وسیله (کشتی فراورده )یا دو به کامیونهای نفتکش و با واگنهای نفتکش راه آهن برای خریداران حمل می شوند.

وظیفه با ارزش و پیچیده ساوقت توزیع یک شرکت نفتی ایـن ست که یقین حاصل نماید محصولات مورد نیاز به مقادیر درست در وقت مقرر به مقصد معین تحویل گردد علاوه بر ایـن شرکتها دائما کوشش دارند که با برنامه های تحقیق ی خود مرغوبیت فرآورده ها و خدمات و راهنمایی های فنی ضروری را تامین کنند. اصولا هفت یا هشت گروه بنیادی فرآورده نفتی وجود دارد ولی بایستی افزود که هر گروه حاوی چندین نوع فرعی هست که کاربرد متفاوت دارند فرآورده هایی که از اجزا سبکتر ساخته می شوند بیشتر برای وسایل حمل و نقل و ایجاد گرما و نور بکار می روند.

نفت عمدتا به عنوان ماده خام صنایع پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرد. گاز سبک (LPG)

عموما بصورت سیلندر و بطری عرضه می گردد و معمولا در مسکن ها ؛ هتلها ؛ رستورانها و موسسات دیگـر به عنوان سوخت آشپزی و گرما ی بکار می رود . در چند کشور از جمله الجزایر و هلند به عنوان سوخت ماشین استفاده خواهد شد . و در ژاپن بیشتر تاکسی ها از ایـن سوخت استفاده می کنند. ولی اما ماده ای که بیش از همه با ماشین رابطه دارد همـان ا بنزین است . ماشین ران امروزی انتظار دارد ماشین ش در سرمای صبحگاهی براحتی روشن شود و براه افتد.

از ایـن رو بنزین های مدرن حاوی آمیخته ای هست از مواد اضافی از قبیل ضد یخ ؛ ضد کوبش و مواد شستشو دهنده. شرکتهای نفتی همواره با کارخانه های موتور سازی در رابطه نزدیک می باشند تا بتوانند مواد سوختی مناسب موتورهای مدرن را به عمل آورند. در ابتدا بنزین مثل بقیه اجناس در فروشگاههای وسایل فنی و یا فروشگاههای مواد غذایی به فشیوه می رسید . با افزوده شدن تقاضا ؛ پمپ بنزین های اختصاصی احداث شد که بعضی از آنها تعمیرگاه داشتند .

مشاغل صنعتی ایران