ساختارهای کریستال در آلیاز حافظه دار
ساختارهای کریستال در آلیاز حافظه دار
بسیاری از فلزات دارای ساختارهای کریستالی مختلف با ترکیب مشابه هستند، اما اکثر فلزات این اثر حافظه شکل را نشان نمیدهند. خصوصیات خاصی که اجازه میدهد آلیاژهای حافظه شکل به شکل اصلی خود پس از گرمایش بازگردند تغییر شکل بلوری آنها کاملا برگشت پذیر است. در اغلب تحولات کریستال، اتمهای موجود در ساختار به وسیله انتشار، از طریق فلز عبور میکنند و ترکیبات را به صورت محلی تغییر میدهند، هرچند فلز بهطور کلی از همان اتم ساخته شدهاست. تحول برگشت پذیر این انتشار اتمها را شامل نمیشود، بلکه تمام اتمها در یک زمان تغییر می یابند تا ساختار جدیدی را شکل دهند، به طوری که میتوان از یک مربع با یک فشار بر روی دو طرف متضاد ساخته شود. در دماهای مختلف، ساختارهای مختلف ترجیح داده میشوند و زمانی که ساختار از طریق دمای انتقال سرد میشود، ساختار مارتنزیتی از فاز آستنیت تشکیل میشود.
- سیستمهای معمول
تاکنون خواص حافظهداری در چند سیستم آلیاژی دیده شدهاست اما اکثر آنها هنگام فعالسازی نیرو یا کرنش بالایی ایجاد نمیکنند. دو سیستم آلیاژ حافظهدار عمده که هنگام فعالسازی توانایی ایجاد نیروی بالایی در آنها مشاهده شدهاست، عبارتند از سیستمهای بر پایه مس(مثلاً Cu-Sn, Cu-Zn, Cu-Al) و سیستمهای بر پایه Ni-Ti (مثلاً نایتینول). خواص حافظهداری سیستمهای سهتایی بسیاری بر پایه این سیستمهای دوتایی بررسی شدهاست.
- زمان پاسخ و تقارن پاسخ
محرکهای SMA معمولاً به صورت الکتریکی عمل میکنند، جایی که جریان الکتریکی به حرارت جول برسد. غلط کردن معمولاً به وسیله انتقال حرارت گرما آزاد به محیط محیط انجام میشود. در نتیجه، حرکت SMA معمولاً نامتقارن است، با زمان فعال شدن نسبتا سریع و زمان غیر فعال شدن آهسته است. تعدادی از روشها برای کاهش زمان غیر فعال کردن SMA، از جمله اجباری مجبور، و کاهش مقدار SMA با مواد رسانا برای دستکاری سرعت انتقال حرارت پیشنهاد شدهاست.
روشهای نوین برای افزایش امکان اجرای SMA شامل استفاده از “عقب مانده” هدایت میشود. این روش از پودر حرارتی برای انتقال حرارت از SMA به وسیله هدایت استفاده میکند. سپس این گرما به راحتی به محیط زیست منتقل میشود، زیرا شعاع بیرونی (و منطقه انتقال حرارت) بهطور قابل توجهی بیشتر از سیم سیم لخت است. این روش باعث کاهش قابل ملاحظه ای در زمان غیر فعال کردن و یک فعالیت فعال متقارن میشود. به عنوان یک نتیجه از افزایش سرعت انتقال حرارت، جریان مورد نیاز برای دستیابی به نیروی محرکه داده شده افزایش می یابد.