بو جاری و تمییز کردن افت و نا خالصیهای گندم

بو جاری و تمییز کردن افت و نا خالصیهای گندم

۱- جدا کردن ناخالصی ها

• بذر علفهای هرز، دانه غلات دیگر، باقیمانده گیاهانی مانند کاه و کزل

• موادی که منشاء حیوانی دارند مانند فضولات و باقیمانده حشرات

• مواد معدنی، گل و لای، گرد و خاک، سنگ ریزه، قطعات فلزی گوناگون

• سایر نا خالصی ها مانند پارچه، کاغذ، اشیاء پلاستیکی، نخ

نا خالصیهای مذکور با دانه های آسیب دیده، دانه های لاغر و چروکیده و دانه های شکسته را screening نامند در اروپا Besatz و در آمریکا ِخنشلث گفته میشود. نا خالصیهای گندم را با توجه به وزن مخصوص دانه گندم و شکل ظاهری آن جدا سازی می نمایند. نا خالصی ها باید قبل از آسیاب کردن جدا شود زیرا برخی از نا خالصی ها مانند ارگوت و تخم گیاه سر شکافته ، مقداری مواد رنگی یا سمی به محصول اضافه میکنند و بر عکس برخی موجب رنگبری آرد میشوند. بعلاوه سنگ ریزه و قطعات فلزی موجب خرابی دستگاهها و خطر آتش سوزی کارخانه میشوند. نا خالصیهایی مانند گل و گرد و خاک، مو و مانند اینها که به دانه چسبیده اند توسط شستشو جدا میشوند. نا خالصیهای دیگر با توجه به اینکه در مقایسه با گنم دارای ابعاد، شکل، سرعت پرتاب در برابرجریان هوا، وزن مخصوص، ویژگیهای مغناطیسی و الکترواستاتیک، رنگ، ناصاف بودن سطح، متفاوت هستند میتوان بر اساس عوامل فیزیکی گوناگون از محصول جدا نمود.

۲- شستشوی گندم

در موارد آلودگی گندم لازم است آنرا شستشو نمود. برای شتستشوی گندم آن را در آب غوطه ور می سازند. برای این منظور مقداری در حدود ۱۰ لیتر آب به ازاء هر کیلو گرم گندم لازم است و پس از این عمل گندم به دستگاه سانتریفیوژ مخصوص بنام Whizzer و مقداری از آب اضافی آن حذف میشود. در طی این عمل رطوبت گندم حدود ۳% افزایش مییابد بنابراین شستشو دادن گندم پیش از آسیاب کردن برای گندم های خشک مناسب است زیرا عمل مشروط کردن بعدی آن راحت تر انجام میشود.

۳- تمیز کننده خشک: هنگامی که دانه تمییز بوده و نیازی به شستشوی مرطوب نداشته باشد، یا خیس کردن گندم اشکالاتی را به وجود آورد، از این روش استفاده میشود و بیشتر در کشور های پیشرفته متداول است.

در این روش گرد و خاک سطحی و بال حشرات و سایر مواد سبک توسط جریان هوا با شدت های متفاوتی به خارج پرتاب میشود برای هر نوع نا خالصی سرعت جریان هوا متفاوت و قابل تنظیم است بعلاوه میتوان با عبور دانه ها از بین صفحات سمباده ای شرایطی فراهم نمود که آلودگیهای سطح دانه ساییده شده و بر طرف شود.

• الک جدا کننده: ناخالصیهای کوچکتر و یا بزرگتر از گندم را بوسیله الک های مخصوص جدا میکنند این الک ها دارای سوراخ های مختلفی هستند که ابعاد آنها بر اساس اندازه دانه های گندم تعیین شده است همگی به هم متصل بوده و به طور افقی حرکت میکنند. گاهی افقی و دایره مانند سوراخ های ریز و به قطر مساوی طول گندم موجب جدا شدن دانه هایی نظیر ذرت ودانه های کوچکتر از گندم میشود که از این سوراخ ها عبور کرده و روی الک بعدی جمع میشوند.

• صفحه و سیلندر: نا خالصیهای بلند تر یا کوتاه تر از دانه گندم که دارای قطر مساوی آن باشند را میتوان بوسیله دیسک های دندانه دار و استوانه ایTrieur جدا نمود. سطح این دیسک ها دارای فرو رفتگی و یا دندانه هایی است که دارای شکل و اندازه خاصی است و فقط دانه های گندم را میتواند در خود جای دهد، دندانه های صفحات و استوانه ها برای جا کردن انواع مختلف نا خالصی با همدیگر متفاوت هستند. شیار ها و دندانه های باریک برای جدا کردن ذرات گرد و کوچکتر از گندم مثل تخم علف های هرز و دندانه هایی به اندازه دانه های گندم برای جدا کردن این ماده از نا خالصیهای بلند تر مثل جو و چاودار به کار میرود.

• جدا کردن بذر علف های هرز: برای جدا کردن ذراتی که دارای شکل متفاوت نسبت به گندم هستند میتوان با معلق کردن محصول در استوانه مارپیچی بلند آنها را جدا کرد ذرات کروی در این دستگاه سرعت بیشتری نسبت به ذرات بیضوی و اشکال دیگر دارند

• آسپیراتور: سرعت جریان یا به عبارت دیگر سقوط یک ذره در هوای آرام بستگی به وزن مخصوص آن دارد. بنابراین ذرات کروی شکل یا مکعب در مقایسه با ذرات مسطح و پهن سرعت بیشتری دارند. در عمل به جای معلق کردن ذرات در هوای ساکن، آنها را در برابر هوایی با جریان معینی به حرکت در می آورند، سرعت جریان هوا را میتوان به نحوی تنظیم نمود که ذراتی با وزن مخصوص سنگین تر پایین بیافتند و آنهایی که دارای وزن مخصوص کمی هستند به خارج پرتاب شوند. با استفاده از این اصل ذرات کاه، ساقه، گرد و غبار، بذر علف های هرز و … از محصول جدا می گردند.

• پوست گیری: عمل پوست گیری در دستگاهی انجام می گیرد که از یک استوانه افقی یا عمودی تشکیل شده که داخل پره هایی حول یک محور حرکت دورانی دارد دانه های گندم پس از ورود به این دستگاه بوسیله پره های متحرک داخل استوانه به شدت به شبکه فلزی استوانه و سمباده ای برخورد کرده و پوست و غبار از آن جدا میشود و گندم تمییز شده از داخل استوانه خارج میشود

• آهن گیر: وجود ذرات و قطعات فلزی در گندم موجب آسیب به غلطک ها و ایجاد جرقه و در نتیجه آتش سوزی میشود به همین جهت در مسیر حرکت گندم و در چند جا آهن ربا برای جذب آنها قرار داده میشود تا با اطمینان کامل از توده گندم حذف شود.

• شن گیر: برای جدا کردن شن از جداکننده لرزشی با جریان مکنده هوا از بالا استفاده میشود. در این دستگاه گندم به سمت پایین و شن، کلوخ و سنبله به طرفین رفته و خارج می گردند. دستگاه دارای یک صفحه فلزی توری شیب دار است که گندم همراه با ناخالصی ها هم وزن و سبک تر از آن را به طرف بالا رانده و شن و ناخالصیهای هم وزن و سنگین تر از آن به طرفین منتقل میشود

• جدا کننده الکترونیکی: این دستگاه مخلوط گندم و نا خالصیهای مختلف را بر اساس هدایت الکتریکی آنها از همدیگر جدا میکند در حال حاضر استفاده از این دستگاه در کارخانه های آرد سازی ایران مرسوم نمیباشد

مشاغل صنعتی ایران