انواع ماشین آلات و کاربرد آنها

انواع ماشین آلات و کاربرد آنها

● تراکتورها و بولدوزرها
تراکتور از مهمترین ماشین الات راهسازی وساختمان سازی است که دارای کاربردهای متعددی است هدف اولیه تراکتوربه جلوراندن ویا کشیدن اقسام بارها میباشد برروی تراکتورانواع لوازم مکانیکی را میتوان نصب کرد لوازمی ازقبیل : بیل های مکانیکی ریپرها تیغه های بولدوزر دکل های لوله گذار جانبی کج بیل ها نهرکن ها وغیره به علاوه ازتراکتور استفاده های دیگری هم میکنند نظیرکشیدن اسکریپر واگن وغیره .
تراکتورها ازموتورهای دیزل که معمولا توربوشارژهستند نیرومیگیرند ودرانواع استاندارد ودنده اتوماتیک موجودهستند
همچنین کنترل آنها به صورت کنترل هیدورلیک ودنده اتوماتیک است تراکتورها بردونوع کلی چرخ زنجیری وچرخ لاستیکی میباشند .

▪ کاربرد
ـ بولدوزرها موارد استفاده فراوانی دارند که ازمیان میتوان به موارد زیراشاره کرد
۱) تصطیح زمین وپاک سازی آن ازبوته ها وکنده های درخت
۲) ایجاد راههای اولیه درکوهستانهای وزمینهای سنگ لاخی
۳) جابجا کردن توده خاک به صورت فشاردادن درحجم های زیاد
۴) کمک به هل دادن اسکریپرها
۵) خش کردن خاک درخاکریزها
۶) پشته کردن خاک درکنارنهرهای ایجادشده
۷) تصطیح وپاک سازی بقایای مانده ازعملیات ساختمانی
۸) نگهداری راههای موقت خاکی
۹) پاک سازی گودالهای کف معادن
● انواع تراکتورها
الف) تراکتورهای چرخ زنجیری

تراکتورهای چرخ زنجیری انواع مختلفی دارد این تراکتورها معمولا برحسب اندازه وزن وقدرت طبقه بندی میشوند دربسیاری ازپروژه ها مقدار وزن تراکتور چرخ زنجیری مهم است زیرا مقدار حداکثر نیروی کششی که یک دستگاه تراکتور میتواند به وجود آورد بدون توجه به قدرت تولیدی موتورآن به حاصل ضرب مقدار وزن درضریت کشش سطح جاده ای که روی آن کارمیکنند محدود میباشد وجود زنجیره ها باعث میشود که تراکتوربتواند درزمینهای با مقاومت فشاری کم وقدرت کششی مناسب فعالیت داشته باشد

 

ب) تراکتور چرخ لاستیکی
تراکتور چرخ لاستیکی ازاین جهت ساخته شده که سرعت بیشتری در کشیدن و هل دادن اسکریپرها و کارهای نظیر آن داشته باشد این نوع ماشین ها درانواع دوچرخ و چهارچرخ وجود دارد نوع دوچرخ آن حتما باید بایک ماشین دیگر نظیراسکریپر کارکند تابتواند تعادل خودرا حفظ کند نوع چهارچرخ آن دردونوع یک دیفرانسیل و دو دیفرانسیل موجود است باین همه آسیب پذیری لاستیکهای این ماشینها در موقع کار در زمینهای دارای سنگهای تیز که باعث بریده شدن لاستیک می شود استفاده ازآن را دراین نوع زمینها محدود میکند البته زنجیرها ی سیمی مخصوص جهت حفاظت لاستیکها وجود دارد که می توان بر ازدیاد اصطحکاک لاستیکها با سطح زمین آنها رابکاربرد.

● بیل های مکانیکی
بیل های مکانیکی از اولین ماشین آلات مدرن ساختمانی است که درعملیات خاکی بکاررفته است بیل های مکانیکی عمدتا” برای گود برداری درخاک وبارکردن آن با کامیون یا تریلی و یا تسمه نقاله ها بکار می رود انواع پرقدرت آن قادربه گودبرداری درتمام انواع خاکها بجز صخرخ سنگها بدون تخریب اولیه میباشد.
بیل های مکانیکی ازسه قسمت اساسی تشکیل شده است : ارابه – قسمت اتاقک گردان روی ارابه وقسمت الحاقی جلوی ماشین .
ارابه یا شاسی – شاسی به دو نوع تقسیم می شود شاسی چرخ زنجیری شاسی چرخ لاستیکی ( کامیون )
شاسی چرخ زنجیری با ثبات و قابل اطمینان برای اتاقک چرخنده فوقانی ایجاد میکند و قابلیت تحرک بسیارخوبی درمحل خاک برداری ایجاد می کند درضمن به دلیل سطح وسیع چرخها فشارکمی برروی خاک ایجاد میکند که امکان کار بر روی خاکهای سست را فراهم میکند درمواردی که برحسب نوع خاک اصطحکاک بیشتری مورد نیازبوده و مسئله لغزندگی وجود داشته باشد نقش زنجیر درماشین اهمیت پیدا میکند درعوض اینگونه بیلها سرعت کمی دارند
شاسی های چرخ لاستیکی دارای سرعت حرکتی بیشتری بوده ولذا برای کارهای کوچکی که تعداد سفرزیاد بوده وسطح راه مورد استفاده محکم باشد مفیدترند این نوع شاسی خود بر دو نوع است : نوع خود متحرک که از اتاقک فرمان میگرد ونوع دیگر که درقسمت عقب کامیون نصب می شود وآن را کامیونی میگویند؛ سرعت نوع اول ۵۰ و سرعت نوع دوم ۸۰کیلومتر درساعت میرسد.

● انواع بیلهای مکانیکی:
الف) بیل مکانیکی با جام معکوس
به این بیل اسامی متعددی داده می شود از قبیل:کج بیل – بیل پشت خم وبیل کششی.
این بیلها در دو نوع مکانیکی و هیدرولیکی هستند وبرای حفاری مناسبند.

ب) بیل مکانیکی با سیستم کابلی
این بیل مکانیکی عبارت است از اطاقک گردانی که سوار بر چرخها بوده ودر انتهای جلویی آن بیل متصل شده است. این بیل در دو نوع مکانیکی و هیدرولیکی می باشند.

ج) بیل کششی (دراگلاین)
بیل کششی دراگلاین ازیک اطاقک فرمان – جرثقیل – جام بیل کششی و کابلهای لازم جهت کنترل قسمتهای مختلف تشکیل شده است.بیل کششی قادر است در سطوح خیلی بالاتر وخیلی پایینتر از سطح اتکاء خود است ودر انواع زمینهای مورد استفاده قرار می گیرد. بازوی طویل آن برای حفاری و تخلیه مواد کنده شده مفید بوده وزمان سیکل کار کوتاه از محاسن این ماشین میباشد.

د) جرثقیل
جرثقیل تشکیل شده از اطاق فرمان ویک تیر بلند مشبک وقلب جرثقیل و معمولا برای باند کردن اجسام سنگین و حرکت دادن آنها بکار میرود. با اتصال دستگاههای مختلف به انتهای تیر مشبک بلند جرثقیل می توان از استفاده های دیگری نمود.جرثقیل ها هم بر دو نوع مکانیکی و هیدرولیکی می باشند که امروزه بیشتر هیدرولیکی می باشند.

● اسکریپر
اسکریپرماشینی است که عمل بارگیری وحمل وتخلیه مواد خاکی در مسافتهای متوسط و زیاد را به تنهایی انجام می دهد.
اسکریپر از سه قسمت اصلی تشکیل شده است : قسمت بارگیر (جام ) دیوار جلویی قسمت بارگیر و دیواره عقب جام یا دیواره تخلیه قسمت جام که معمولا سربازاست دارای یک تیغه برنده قابل تعویض درقسمت پایین میباشد این تیغه درحین بارگیری به داخل خاک نفوذ می کند وبا برش خاک آنرا به داخل جام هدایت میکند . این قسمت قابل حرکت بوده ومیتواند پایین و بالابرود دراسکریپرها ی دارای بالابر قسمت بالابرجانشین دیواره جلویی جام میشود دیواره عقب جام یا دیواره تخلیه قابلیت حرکت به عقب وجلو را دارد که با هل دادن خاک به تخلیه بارکمک میکند.

● انواع اسکریپرها
اسکریپرها به دو دسته موتوردار و بدون موتور تقسیم میشوند امروزه نوع بدون موتور کمتر مورد استفاده قرارد میگیرد اغلب اسکریپرها تک محور بوده وتعادل آن و وزن بار آن توسط تراکتور متصل به آن حمل میشود تراکتورهایی که این اسکریپرها را میکشند ممکن است چرخ لاستیکی وچرخ زنجیری باشند بعضی دیگر قسمتی ازیک تراکتوراسکریپرها هستند بدین معنی که یک تراکتورتک محوره یک اسکریپر تک مجوره رامیکشد اسکریپرها یی که دومحوردارند به وسیله تراکتورهای زنجیردار کشیده میشوند زیرا اینگونه تراتورها نمی توانند بارقائم را تحمل کنند بنابراین نمی توانند اسکریپرها یک محوره را بشکند امروزه بندرت از اسکریپرها چرخ زنجیری استفاده میشود اسکریپرها یی که توسط تراکتورچرخ لاستیکی کشیده میشوند به انواع زیرتقسیم بندی میشوند.
۱) تک موتوره دومحوره
۲) سه محوری
۳) دودیفرانسیل
۴) اسکریپرهای دوموتوره ( TANDEM-POWERED)
۵) اسکریپرهای دارای بالابر(ELEVATING)
۶) فشاری – کششی (PUSH – PULL)
اسکریپرهای تک موتوری دومحوری ازیک تراکتور تک محوره استفاده میکنند وبه دلیل مسئله تعادل این تراکتوربدون اسکریپرمربوطه قادربه حرکت نیست اسکریپرهای سه محوری توسط یک تراکتور کشیده میشوند ماشنیهای چند دیفرانسیلی دارای چرخهای گردنده دراسکریپرو در تراکتورهستند اسکریپرهای دوموتوره دارای موتورهایی چداگانه برای حرکت اسکریپروچرخهای گردان آن میباشد اسکریپرهای دارای بالابردارای یک بالابرنردبانی درجلوی جام بوده و در عمل کندن و انتقال مواد کنده شده به داخل جام کمک میکند در این نوع اسکریپرها به دلیل قدرتی که بالابربه اسکریپرمیدهد به تراکتورکمکی جهت بارگیری احتیاجی نیست.

● لودرها
بدون اغراق لودرکاربردی ترین ماشین درانجام کارهای ساختمانی و عمرانی است این ماشین که درانداره های مختلف ساخته میشود به دلیل عملکرد و انعطاف پذیری زیادی که دارد و نیزبا تغییر جام می تواند بسیاری ازکارها رانجام دهد .
لودرموارد استفاده بسیاری دارد که برخی از آنها عبارتند ازایجاد خاکریزها حفاری زیرزمین بناها پرکردن خندقها وخاکریزی اطراف لوله های کارگذاشته شده درکانالها بارکردن کامیونها حمل بتن به محل قالبها وبلند کردن و حمل مصالح ساختمانی به ماشین لودرمیتوان انواع ملحقات را نصب کرد و کاربردهای دیگری ازآن گرفت نظیر برف روب کانال کن لوله برلوله گذار جرثقیل لیفت تراک.

● انواع لودر

الف) لودرچرخ لاستیکی

این لودرها در اقسام کوچک خیلی بزرگ ساخته میشود چرخهای بزرگ لاستیکی به این نوع لودرها قدرت تحرک و سرعت فراوانی میبخشد فشار وارده بر زمین توسط این لاستیکها کم بوده و میتوان این فشار را با تغییر میزان باد لاستیکها تغییرداد باین همه در زمنیهای دارای سنگهای تیزامکان آسیب این لاستیکها وجود دارد در ضمن در زمینهای خیس و گل آلود نیزکارکردن بالودرچرخ لاستیکی مشکل است البته زنجیرهای سیمی مخصوص جهت حفاظت لاستیکها وجود دارد که میتوان برای ازدیاد اصطکاک لاستیکها باسطح زمین آنها رابه کاربرد نوعی از لاستیکهای جدید ساخته شده اند که دارای عاجهای خیلی ضخیمی هستند و میتوانند درمناطق سنگی کارکنند این لودرها بر دو نوع معمولی و کمرشکن هستند ؛ نوع کمرشکن که بیشتر درلودرهای بزرگ بکاربرده میشوند و دارای نوعی شاسی هستند که قسمت عقب لودر را به قسمت جلو توسط یک مفصل متصل میکنند این حالت مفصلی قدرت مانور و شعاع گردش ماشین را نسبت به شاسی های ثابت ( غیرمفصلی ) زیاد میکند درانواع مدرن این ماشین آلات از سیستمهای فرمان و کنترل هیدرولیکی و الکتریکی جهت راحتی و عملکرد بهتر راننده استفاده شده است سیستم فرمان این ماشین ها به دونوع است درلودرهای معمولی سیستم فرمان بوسیله فرمان و حرکت چرخها عمل میکند اما در نوع کمرشکن سیستم فرمان به وسیله دو جک هیدرولیکی عمل می نماید.

ب) لودرهای چرخ زنجیری
لودرهای چرخ زنچیری مانند لودرهای چرخ لاستیکی عمل کی کنند بااین تفاوت که فشارکمی که برزمین وارد می کنند باعث میشود که لودرهای با چرخ زنجیردار بتوانند درزمینهایی کارکنند که قابل استفاده برای لودرهای لاستیک درنیستند اصطکاک زیاد آنها بازمین باعث میشودکه بتوانند نهایت استفاده را ازقدرت موتور درکند زمین بنمایند وچون زنیرداراند هنگام کار در مناطق دارای سنگهای تیزخطرپاره شدن لاستیک وجود ندارد لودرهای زنجیردار قادربه حرکت برروی سطحهای باشیب جانبی ۳۵%میباشند درصورتی که این رقم برای لودرچرخ لاستیکی ۱۵% است همچنین لودرزنجیردار میتواند ازشیب ۶۰% بالابرود درحالیکه این رقم برای لودرلاستیک دار به حدود ۳۰% محدود میشود سرعت لودرزنجیردار خیلی کمتر از لودرلاستیک داربوده به همین علت درمواردی که فاصله حمل مواد و بازگشت به محل بارگیری زیاد باشد راندمان این ماشین نسبت به نوع لاستیک دار پایین است.

ج) بکهولودر
این ماشین آلات در واقع لودرهای کوچکی هستند که درپشت خود یک بیل مکانیکی دارند وبرای کارهای سبک استفاده میشوند کلیه مشخصات عمومی آنها مانند لودرها وبیل های مکانیکی است به دلیل دوکاره بودن این ماشین دربسیاری از پروژه ها ی کوچک از این وسیله استفاده میشود بخصوص اگرپروژه مربوط به کندن خندق باشد همانطور که گفته شد درقسمت این ماشین یک بیل مکانیکی وجود دارد قدرت این بیل نیز بر اساس زاویه آن با زمین و شعاع عملکرد بازوها فرق میکند شرکتهای سازنده براساس نوع ماشین آلات نمودارهایی مبنی بر قدرت بیل درحالات مختلف ارائه میدهند.

● کامیونها
اگرچه برای حمل و نقل مواد خاکی از وسایلی مانند اسکریپرها تسمه نقاله و قطاراستفاده میشود ولی معمول ترین وسیله برای حمل ونقل مواد خاکی کامیون ها هستند این ماشینهای حمل کننده بخاطر سرعت زیاد بر روی راههای هموار همچنین ظرفیت زیاد هزینه حمل ونقل مواد را نسبتا پایین می اورند کامیونها دارای قابلیت انعطاف زیادی میباشند زیرا تعدادی از آنها را که دریک پروژه مورد استفاده قرارمیگیرند می توان زیاد یا کم نمود تا در ظرفیت مورد نیاز تعدیل بوجود آید کامیونها به دونع معمولی (MING TRUCK) وکمرشکن (ARTICULATED TRUCK)

الف) کامیونهای معمولی
این کامیونها در دو نوع یکی مخصوص حرکت درجاده ها و دیگری مخصوص حرکت خارج از محدوده جاده (HIGHWAY&OFF HIGHWAY TRUCKS) ساخته میشوند کامیونهای خارج جاده ای میتوانند درابعاد بزرگتروباظرفیت چند صدتن ساخته شوند هرکدام ازآنها انواع مختلف دارند اما نوع کمپرسی آن بیش از سایر انواع آن به کاربرده میشود کامیونهای کمپرسی درمورد حمل مواد دارای انعطاف پذیری زیاد بوده وبخصوص نوع جاده رو آن با سهولت بسیار در پروژه های مختلف قادربه حرکت میباشند نوع مختلف کامیون های کمپرسی وجود دارد مثلا این کامیون ها درانواع دیزلی یا بنزینی یک یا دو دیفرانسیلی ودو یا سه محوری به بازار عرضه میشوند.

ب) کامیون های کمرشکن
همانطور که ازنام این نوع کامیونها مشخص است ازدو قسمت تشکیل شده اند قسمت موتور و قسمت مخزن که توسط یک مفصل به هم متصل هستند در واقع کامیونهای کمرشکن تریلرهای مخصوص حمل مواد خاکی هستند.